Programma 1 - Fysieke Leefomgeving

Al enkele jaren zijn we met de provincie Flevoland in gesprek om de ’Regeling extra wonen op erven’ structureel te maken. Wonen op erven wordt ook onderdeel van onze Omgevingsvisie. Daarnaast zetten we vanaf 2023 een ervenconsulent in. Bij de ontwikkeling van de erven houden we aandacht voor de agrarische bedrijvigheid en de kenmerkende landschappelijke structuur van de Noordoostpolder, want die is onderdeel van ons erfgoed.

In 2023 zetten we de € 1 miljoen, die in het coalitieakkoord genoemd is, in voor maatregelen die de mogelijkheden voor starters op de woningmarkt verbeteren. Daarnaast onderzoeken we of we de starterslening specifieker kunnen inzetten voor starters die een band hebben met Noordoostpolder.

We voeren de huidige in- en uitbreidingsplannen voor de dorpen en Emmeloord uit. Dit geeft ruimte voor woningbouw. In Emmeloord worden woningen toegevoegd in Emmelhage, Emmeloord Centrum en de centrumschil. Dit gebeurt op initiatief van de gemeente en/of in samenwerking met marktpartijen. Daarnaast wordt gewerkt aan ontwikkelperspectieven voor de woningbouw in Noordoostpolder. Het doel daarvan is om in elk dorp een uitbreiding mogelijk te maken.

Ook bieden we ruimte voor andere vormen van woningbouw. Het gaat bijvoorbeeld om seniorenhofjes, vriendenerven, Tiny houses, kangoeroewoningen en rug-aan-rug-woningen. Dit doen we zodat meerdere doelgroepen hun woonwensen kunnen realiseren. CPO zetten we ook in om meer vraaggestuurd te ontwikkelen en omdat dit bijdraagt aan meer variatie van ons woningbestand.

We pakken de lokale, regionale en landelijke woningbouwopgave programmatisch aan (zie ook activiteit 1.5). In samenhang met transitieopgaven, oog voor de identiteit, de leefbaarheid en de draagkracht van Noordoostpolder en gecombineerd met een betere bereikbaarheid. We laten zien hoe we de ambities uit de Omgevingsvisie gaan realiseren en betrekken de samenleving (participatie). Voor dit programma is in 2023 t/m 2026 per jaar € 300.000 beschikbaar.

We herijken het welstandsbeleid in het proces van de Omgevingsvisie (medio 2023). Daar waar mogelijk staan we welstandsvrij bouwen toe.

In 2023 werken we verder aan de juridische instrumenten van de Omgevingswet:

• Medio 2023 ronden we de Omgevingsvisie af. In de Omgevingsvisie komt de strategie voor ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving op de lange termijn.
• In 2023 vertalen we de Omgevingsvisie (deels) in omgevingsprogramma’s. We maken in elk geval programma’s voor ‘Duurzaamheid’ en ‘Leefbaarheid en Wonen’. In deze programma’s zetten we de uitgangspunten en ambities uit de Omgevingsvisie om naar maatregelen en acties en geven daarmee mede invulling aan de ambities uit deze programmabegroting: ‘We maken werk van wonen’ (1) en ‘Duurzamer, groener en schoner’ (4).
• We maken de eerste (deel)omgevingsplan(nen). Dit is een plan dat de algemene regels voor de leefomgeving bevatten. Het omgevingsplan vormt ook het toetsingskader voor nieuwe ontwikkelingen.
• In 2023 zetten we ons in om sneller dan voorheen een omgevingsvergunning te verlenen (veelal 8 weken in plaats van 26 weken).
• Voor het handhaven van het ambitieniveau 'leidende principes' is een budget beschikbaar van € 750.000 per jaar.

In 2023 behandelen we alle initiatieven waarover een ruimtelijk besluit nodig is, zo integraal mogelijk. Hiervoor is een integraal werkproces in ontwikkeling met de deelprocessen: initiatiefproces, vergunningenproces, toezicht en handhaving en evaluatie. Het integraal werkproces wordt gedurende 2 jaar gemonitord en doorontwikkeld. We geven participatie een belangrijke plek in het proces en we denken in kansen. Hierin bieden we medewerkers opleidingen en trainingen aan als dat nodig en wenselijk is.

In 2023 wordt het Mobiliteitsplan ter besluitvorming voorgelegd aan de raad. In 2023 werken wij het Mobiliteitsplan verder uit in een uitvoeringsprogramma. Daarin komen de prioriteiten en de volgorde van investeringen. Aandachtspunt hierbij is dat er nog financiële keuzes nodig zijn voor de uitvoering. Zeker omdat vanaf 2023 ook de bezuiniging ingaat en doordat we te maken hebben met een mondiale kostprijsverhoging (richting 25-30% landelijk). Het coalitieakkoord geeft incidenteel financiële ruimte voor extra investeringen in de buitenwegen.

Verdere groei van het fietsgebruik heeft grote maatschappelijke voordelen. Daarom stimuleren wij het gebruik van de fiets. Fietsen is gezond, duurzaam en ontspannend. Het draagt bij aan klimaat- en gezondheidsdoelen. Veiligheid en aantrekkelijkheid zijn belangrijke voorwaarden bij het stimuleren van fietsen. Daarom investeren wij hierin.

De Kleiweg willen we inrichten volgens het concept van ‘superblocks’. Daarnaast starten we met de voorbereidingen voor de Voorsterweg. Het inrichten doen we in de vorm van pilots. Deze keuze en de financiële onderbouwing daarvan, volgen uit het Mobiliteitsplan. Vanuit het Mobiliteitsplan 2030 en het Uitvoeringsprogramma wordt bekend welke van de aangewezen pilots prioriteit krijgt in 2023.

We starten met het opstellen van een nieuw Beleidsplan Openbare Ruimte (BOR). Het bestaande BOR loopt in 2024 af en er zijn nieuwe ontwikkelingen die om een nieuw plan vragen. Bijvoorbeeld de Omgevingsvisie, de aandacht voor klimaatadaptatie en de financiële ontwikkelingen. In het nieuwe BOR maakt de raad keuzes voor de inrichting en het beheer van de openbare buitenruimte in de komende jaren, met de inzet van de financiële middelen. Ook vormen we een visie op elektrische laadpalen en evalueren we onze parkeernota.

Voor een goede bereikbaarheid is het belangrijk om de wegen en bruggen veilig en bruikbaar te houden. Dit vraagt regelmatig om flinke investeringen. Voor twee beweegbare bruggen is bijvoorbeeld in de komende 3 en 5 jaar een ingrijpende en kostbare renovatie nodig. En de lange periodes van droog weer zorgen vaker dan voorheen voor schade aan wegen in het buitengebied. Het project ‘Voorzien in Infra’ geeft inzicht in de kosten voor de renovatie- en vervangingsopgave voor de komende jaren. De raad kan daar vervolgens waarschijnlijk in 2023 een besluit over nemen. Het project ‘Voorzien in infra’ sluit uiteraard aan op het mobiliteitsplan en het daaruit volgende uitvoeringsprogramma.

Met behulp van de ontvangen SPV-subsidie (dit is rijkssubsidie vanuit de regeling investeringsimpuls Verkeersveiligheid voor verkeersveiligheid voeren we verschillende projecten uit, zoals:

• aan de Kamperweg-Marknesserweg komt een rotonde;
• de fietspaden langs de Urkerweg en de Espelervaart worden verbeterd, en
• we werken aan een herinrichting van de Noordzijde (gekoppeld aan de ontwikkeling van Emmeloord centrum).

Daarnaast zetten we ons in voor aanpassingen die de leefbaarheid in en rond de dorpen verbeteren. Hiervoor maken we een bestuursovereenkomst met de provincie. Daarin komen afspraken over beheer en onderhoud van een aantal trajecten en over toekomstige ontwikkelingen. Zoals het aanpassen van het beheer van de Galamalaan, de Espelerweg en de Baan.

Samen met de buurgemeenten blijven we meedoen aan de lobby voor verbreding van de N50.
De focus ligt nu op het stuk Kampen-Kampen Zuid, maar er komt ook extra aandacht voor de verkeersveiligheid over het gehele traject. In de loop van het jaar wordt concreet welke maatregelen daarvoor uitgevoerd worden.

Ook bij de lobby voor de Lelylijn blijven wij aangesloten. We zorgen dat we actief meedoen in de project-/werkgroep die wordt opgezet vanuit het Rijk.
In 2023 wordt er verder ingezet op het ‘Kroonoverleg’ (Overleg Burgemeesters van beoogde haltes van de Lelylijn) om de Lelylijn zowel inhoudelijk als qua tracé nog beter op de kaart te zetten. Daarnaast zetten we in op een goede betrokkenheid bij, en uitvoering van, het MIRT-onderzoek waarbij focus ligt op een voorkeursvariant. Er is incidenteel voor de jaren 2023 t/m 2026 per jaar
€ 200.000 beschikbaar.

Ook voor een goede aansluiting op de A6 blijven we in gesprek. In 2023 maken we concrete afspraken met provincie en Rijkswaterstaat over de reconstructie van de af/opritten 14 (Hannie Schaftweg) en 15 (Muntweg) van de A6, zodat deze meegenomen kunnen worden in het groot onderhoud A6 gepland in 2025 door het Rijk.

In het coalitieakkoord spraken wij af om een bijdrage voor de leefbaarheid van de dorpen beschikbaar te stellen. In 2023 onderzoeken wij hoe we dit kunnen regelen. Daarnaast start in 2023 de nieuwe leaderperiode. Dit betekent dat organisaties weer Europese subsidie kunnen aanvragen voor bewonersinitiatieven die de leefbaarheid versterken. Voor de periode 2023 t/m 2030 stellen wij € 650.000 beschikbaar voor de cofinanciering van leaderprojecten.

In 2023 voeren wij de volgende projecten van onze Transitievisie Warmte uit:

• We voeren haalbaarheidsonderzoeken uit voor toepassing van warmtebronnen Geothermie in Luttelgeest/Marknesse en Aquathermie in buurten Revelsant Zuid /Tussen Gracht en Vaart. Daarna gaan we over tot vervolgacties.
• We faciliteren Energiek Nagele bij de uitvoering van de landelijke proeftuin aardgasvrije wijken, ‘Nagele in Balans’. We zetten de kennis en ervaring in bij het opstellen van de wijkaanpak om ook de andere dorpen en wijken het aardgasvrij te maken. Afhankelijk van beschikbaar gestelde middelen van het Rijk, wordt in een passend tempo gestart met die wijkaanpak.
• We stimuleren het verduurzamen van woningen. In het verlengde van de energiearmoede-aanpak, worden energiecoaches ingezet om bewoners daarbij te helpen.

Daarnaast blijven we het Netwerk Energieneutraal ondersteunen. Dat doen we door middelen beschikbaar te stellen voor de inzet van de coördinator.

Samen met provincie, Waterschap, LTO-Noord en RVB zoeken we naar oplossingen voor bewoners en ondernemers in de bodemdalingsgebieden. Dit proces volgt uit de gezamenlijke ondertekening van de ‘Intentieverklaring gebiedsproces bodemdaling Flevoland.’

We stellen een plan van aanpak op voor het verduurzamen van het maatschappelijk vastgoed in Noordoostpolder. Hierbij maken we gebruik van het Ontzorgingsprogramma Maatschappelijk Vastgoed via de provincie om te komen tot een DMJOP (duurzame meerjarenonderhoudsplan).
We kijken hierbij naar:

• gebouwen die in ViV (Voorzien in Vastgoed) opgenomen zijn voor renovatie en waar verdergaande duurzaamheidsmaatregelen wenselijk zijn anders dan de beperkte maatregelen die onder ViV vallen;
• gebouwen die de komende 10 jaar nog niet in aanmerking voor groot onderhoud komen maar waar duurzaamheidsmaatregelen gekoppeld aan regulier onderhoud wel nodig/ wenselijk zijn;
• maatschappelijk vastgoed waar de gemeente geen eigenaar van is maar waar ondersteuning van de eigenaren bij verduurzamen zal bijdragen aan onze gezamenlijke duurzaamheidsdoelstellingen.

Onze ambitie ‘in 2030 energieneutraal’ veranderen we in ‘CO2-neutraal.’ We herijken ons energiebeleid en sluiten hierbij aan bij het Klimaatakkoord. Onze ambitie baseren we op CO2 besparing en niet langer op energieneutraal zijn in 2030.

Daarnaast evalueren we de structuurvisie ‘Zon in de polder.’ We kijken daarbij ook naar het beleid van de provincie.

In navolging van het Rijk geven we direct ruimte voor zonnepanelen op monumentale panden.

We voeren constructief overleg met Liander en TenneT en vertegenwoordigen daarbij de belangen van onze bewoners en bedrijven. We zetten ons in voor een spoedig verloop van de benodigde bestemmingsplan- en vergunningprocedures bij uitbreiding van de energienetwerken.

Daarnaast ondersteunen we experimenten met energieopslag en -conversie die het netwerk kunnen ontlasten.

Met het Koersdocument ‘Op naar 60 kilo restafval 2019-2025’ hebben wij een koers ingezet voor het afvalbeheer in de komende jaren. In dat kader is het recycletarief in 2021 ingevoerd. De resultaten daarvan worden nu zichtbaar en meetbaar. Daarom voeren we medio 2023 een evaluatie uit.
Dit kan een aanleiding vormen om opnieuw te kijken naar ons beleid voor afvalinzameling. We kijken daarbij niet alleen naar de inzameldoelstellingen, maar ook naar de dienstverlening, alternatieve inzamelmethoden, herbruikbaarheid van grondstoffen en de verdeling van de kosten.

In 2023 treffen wij klimaatadaptieve maatregelen in de 2e fase woonwijk Espelervaart (Bourgondiëstraat, De Dolomieten en deel De Balkan en De Kaukasus) en in Marknesse (Maanhuizenlaan en Hoogzijde). We gebruiken daarvoor de gelden van het Rijk (Impulsregelingsgelden).

Daarnaast stimuleren wij bewoners om hun tuin klimaatadaptief in te richten. Dat doen wij door adviezen te geven, gebruikmakend van informatie en materialen van Stichting Steenbreek. Ook subsidiëren we de aanleg van groene daken. Die doen we samen met de provincie, het waterschap en de andere Flevolandse gemeenten.

Verder onderzoeken wij of we onze rioolheffing kunnen vervangen door een riool- en waterzorgheffing. De verandering houdt in dat alle adressen dan meebetalen (dat is nu niet zo) en dat in de heffing ook een bedrag zit voor het uitvoeren van klimaatadaptieve maatregelen. Dit vraagt nader onderzoek. De verwachting is dat de raad daarover in 2023 een voorstel ontvangt.

In 2023 blijven we kansen benutten om de biodiversiteit te versterken. Eind 2021 stelden wij beleid vast voor behoud en ontwikkeling van de biodiversiteit. In de komende jaren gaat we door met het uitvoeren daarvan. We benutten hiervoor de subsidiemogelijkheden van de provincie en stellen in 2023 t/m 2025 respectievelijk € 62.500, € 25.000 en € 25.000 incidenteel beschikbaar voor onze cofinanciering.

Daarnaast vervangen we de zieke bomen door toekomstbestendige beplanting. Dit betekent: passend bij het landschap, de natuurwaarde versterkend en beter bestand tegen boomziektes. Vanzelfsprekend doen we dit in samenhang met het Mobiliteitsplan.

We vragen bewoners actief om een deel van het onderhoud in de wijk op zich te nemen. We bekijken in 2023 hoe we ‘the right to challenge’ kunnen toepassen bij beheer van het openbaar groen. Hiermee krijgen bewoners de ruimte om zelf het openbaar groen in hun straat, buurt of dorp te onderhouden en proberen we tegelijk om de verlaging van het onderhoudsniveau te beperken. Want het onderhoud van het openbaar groen gaat kwalitatief iets omlaag als gevolg van de bezuinigingen, die vanaf 2023 ingaan en ook door de sterke kostenstijging.

BOA’s en politie zijn vaak het eerste aanspreekpunt in de wijk en komen soms in heftige situaties terecht. Om ervoor te zorgen dat BOA’s hun werk veilig kunnen uitvoeren, gaat er extra geld naar opleiding en ontwikkeling van BOA’s en wordt er geïnvesteerd in de samenwerking tussen politie en handhaving.

De aanpak van ondermijning heeft prioriteit. Hiervoor is incidenteel een budget beschikbaar van € 150.000. Onze focus ligt daarbij op de bedrijventerreinen en het buitengebied. Naast het vergroten van bewustwording en meldingsbereidheid bij inwoners voeren we controles uit, al dan niet met partners zoals de belastingdienst en de politie. De bestuurlijke aanpak uit de ’Flevolandse Norm’, geven we verder vorm. We doen dit in nauwe samenwerking met de gemeenten Dronten en Urk en het RIEC-MNL.

Ook de aanpak van cybercriminaliteit is een prioriteit in het veiligheidsbeleid. Met het project Hackshield, een online game, maken we de jeugd en via hen ouders, “spelenderwijs” (meer) bewust van en weerbaar tegen de gevaren van de digitale wereld. Met partners als het ROC en de politie zetten we ook in op voorlichting aan ondernemers en inwoners.

Nauwe samenwerking tussen veiligheidspartners en partners in de zorg is essentieel om complexe problematiek aan te pakken. De lokale persoonsgerichte aanpak, waarmee we medio 2021 gestart zijn, geven we verder vorm.

We werken nauw samen met de Veiligheidsregio om incidenten, crises en rampen in onze gemeente te voorkomen en bestrijden. In 2023 besteden we nadrukkelijk aandacht aan opleiding, training en oefening van de gemeentelijke crisisorganisatie.

Het huidige Integraal Veiligheidsbeleid heeft een looptijd tot 2024. In de loop van 2023 evalueren we dit beleid en stellen we nieuw beleid op. We betrekken hierbij onze inwoners, ondernemers en partners evenals de uitkomsten van het onderzoek ‘Veiligheidsmonitor.’

Brandweervrijwilligers zijn in dienst bij de Veiligheidsregio Flevoland maar wij voelen ons nauw met hen verbonden. We vragen blijvend aandacht voor hun positie en voor de werving van nieuwe collega’s. Met de nieuwbouw van de brandweerposten dragen we als gemeente bij aan een goede huisvesting en werkplek voor de brandweervrijwilligers.

Op plekken waar veelvuldig incidenten zijn, willen we de bevoegdheid van de burgemeester inzetten om (tijdelijk) cameratoezicht in te stellen.